گزارش
آزادی بیان در هفتهای که گذشت
(۷ تا ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۳)
* بند اول منشور کانون نویسندگان ایران: آزادی اندیشه و بیان و نشر در همهی عرصههای حیات فردی و اجتماعی بیهیچ حصر و استثنا حقِ همگان است. این حق در انحصار هیچ فرد، گروه یا نهادی نیست و هیچکس را نمیتوان از آن محروم کرد.
جمعه ۷ اردیبهشت
ــ کمیساریای عالی سازمان ملل متحد با انتشار بیانیهای صدور حکم اعدام برای توماج صالحی را محکوم کرده و خواستار لغو این حکم و آزادی بیقیدوشرط او و دیگر شهروندان ایرانی شده است که به دلیل بیان مواضع خود، از جمله از طریق هنر، زندانی شدهاند.
شنبه ۸ اردیبهشت
ــ توماج صالحی به دلیل «اطلاعرسانی در فضای مجازی» از حق تماس تلفنی در زندان محروم شد.
ــ زهرا صیاد دلشادپور، دبیر آموزش و پرورش در بندر انزلی، به اتهام «شرکت در تجمعات و تحصنها»ی صنفی و حمایت از دانش آموزان در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، به بازنشستگی پیش از موعد با تقلیل یک گروه شغلی محکوم شد.
ــ جعفر ابراهیمی، بازرس شورای هماهنگی تشکلهای صنفی معلمان ایران، پس از ۲ سال حبس از زندان قزلحصار آزاد شد.
یکشنبه ۹ اردیبهشت
ــ پریسا صالحی، روزنامهنگار ساکن کرج، که به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به ۵ ماه حبس محکوم شده است پس از احضار به اجرای احکام به زندان کچویی کرج منتقل شد.
ــ امیر اسماعیلی، معلم و فعال رسانهای در خرمآباد، پس از احضار به دادگاه این شهر بازداشت و به زندان پارسیلون خرمآباد منتقل شد. به گزارش خبرگزاریها علت بازداشت او انتقاد از مسئولان دانشگاه فرهنگیان و عملکرد وزارت آموزش و پرورش بوده است.
دوشنبه ۱۰ اردیبهشت
ــ کیوان مهتدی، مترجم و عضو کانون نویسندگان ایران، به همراه تنی چند از زندانیان سیاسی ــ ریحانه انصارینژاد، آنیشا اسداللهی، رضا شهابی، داود رضوی و حسن سعیدی ــ در زندان تهدید شدند که در صورت انتشار بیانیه و اظهارنظر به مناسبت روز جهانی کارگر برای آنها پروندهی قضایی تازه گشوده و بر سالهای زندان آنها افزوده خواهد شد.
ــ فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران در گزارش هفتگی خود (۲۹ آوریل) اسامی روزنامهنگاران زندانی در ایران را به این ترتیب منتشر کرد: کامیار فکور، ویدا ربانی، رسول گلهبان، مهدی افشارنیک، روحاله نخعی، دینا قالیباف و پریسا صالحی.
ــ خالد احمدی، عضو انجمن صنفی معلمان کردستان و فعال محیط زیست، بازداشت شد.
ــ صدیقه وسمقی، نویسنده و دینپژوه، با تودیع قرار کفالت از زندان اوین آزاد شد.
سهشنبه ۱۱ اردیبهشت
ــ عزیز قاسمزاده، معلم و خواننده، با پایان ده روز مرخصی درمانی به زندان لاکان رشت بازگشت.
ــ مصطفی حمدی، فعال رسانهای و مدیر یک گروه تلگرامی، که سه هفته پیش بازداشت شده از حق دسترسی به وکیل و ملاقات با خانواده محروم است.
ــ شماری از عوامل فیلم «دانه انجیر مقدس»، کار جدید محمد رسولاف، در هفته گذشته احضار و بازجویی شدند تا از کارگردان بخواهند فیلم را از جشنوارهی کن خارج کند.
ــ دینا قالیباف، روزنامهنگار و دانشجو، پس از ۱۵ روز بازداشت به قید وثیقه موقتاً از زندان آزاد شد.
ــ خالد احمدی، فعال صنفی معلمان، که روز گذشته در سنندج بازداشت شده بود آزاد شد. از علت بازداشت او هنوز اطلاعی در دست نیست.
ــ وبسایت خبری «دیدهبان ایران» فیلتر شد.
چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت
ــ مراسم گرامیداشت پرویز بابایی، مترجم و نویسنده، که بنا بود در یکی از تالارهای تهران برگزار شود، بهرغم حضور میهمانان در مراسم، به دستور وزارت اطلاعات لغو شد.
ــ هادی لاوه، هنرمند جوان اهل اشنویه، به دست مأموران امنیتی بدون ارائهی حکم قضایی با خشونت بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل شد. به گزارش منابع مطلع، این مأموران دلیل بازداشت او را خواندن سرودهای سیاسی اعلام کردهاند.
ــ مطهره گونهای، دانشجو و دبیر پیشین انجمن اسلامی دانشگاه تهران، که به اخراج از دانشگاه و ۵ سال محرومیت از تحصیل در هر دانشگاهی محکوم شده بود در پی احضار به ادارهی اماکن بازداشت و به زندان اوین منتقل شد.
ــ محکومیت صبا آذرپیک (روزنامهنگار) به ۲ سال حبس، ۲ سال ممنوعیت فعالیت در فضای مجازی و پرداخت جزای نقدی به اتهامهای «نشر اکاذیب، افترا، هتکحرمت و تهدید» قطعی شد.
ــ همزمان با روز معلم، بسیاری از فعالان صنفی فرهنگیان از جمله اسماعیل عبدی (که بهتازگی با قید وثیقه از زندان آزاد شده) به نهادهای امنیتی احضار و تهدید شدند که در تجمع اعتراضی و مناسبتی معلمان در روز معلم شرکت نکنند. همچنین، ۱۷ فعال صنفی معلمان در شهر سنندج ــ فاطمه زندکریمی، طوبی حسینی، رضا الیاسی، علی قریشی، بهاءالدین ملکی، کمال فکوریان، سلام شافعی، جبار پاکزاد، مصطفی سربازان، صالح صالحنیا، فرهاد موالی، رضا شریفه، پیمان نودینیان، مختار اسدی، جمال مرادی، فرزاد اسدپور و رضا سلیمی ــ به نهادهای امنیتی این شهر احضار شدند.
ــ آفرین نجفیزاده، دانشجوی دانشگاه علم و صنعت، به دلیل شرکت در نشست خبری روز دانشجو در سال ۱۴۰۱، با حکم تجدیدنظر کمیته انضباطی این دانشگاه به یک ترم محرومیت از تحصیل با احتساب سنوات محکوم شد.
ــ در پی انتشار گزارش پروندهی قتل نیکا شاکرمی در بیبیسی جهانی، دادستانی تهران با اعلام جرم علیه فعالان رسانهای بهدلیل بازنشر این گزارش، از احضار این افراد به دادسرا خبر داد.
ــ محمدحسین موسوی، دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی، به یک ترم محرومیت از تحصیل محکوم شد.
ــ محمد سیدعبودی، دانشجوی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، با حکم تجدیدنظر کمیته انضباطی این دانشگاه به ۲ ترم محرومیت از تحصیل محکوم شد.
ــ احمد بایبوردی، محقق و فعال محیط زیست، به دلیل افشای فعالیتهای مخرب زیستمحیطی از مدیریت مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی برکنار شد.
پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت
ــ جایزهی جهانی آزادی بیان یونسکو در سال ۲۰۲۴ به روزنامهنگاران فلسطینی مستقر در غزه اهدا شد. یونسکو از سال ۱۹۹۷ هر سال این جایزه را به روزنامهنگارانی اهدا میکند که در شرایط دشوار و خطرناک همچنان اطلاعرسانی میکنند. از ۷ اکتبر ۲۰۲۴ تا کنون ۲۶ روزنامهنگار و کارمند رسانهای در جریان کار خود در غزه کشته شدهاند.
ــ مرضیه محمودی، روزنامهنگار، خبر داد که در دادسرای فرهنگ و رسانه پروندهی تازهای برای او گشودهاند.
ــ هیئت منصفهی شعبه نهم دادگاه کیفری یک تهران با اکثریت آراء محمد حیدری (مدیرمسئول پایگاه خبری رویداد ۲۴)، آرش صادقبیگی (مدیرمسئول مجله ناداستان) و محمد طلوعی (سردبیر این مجله) را مجرم دانست.
ــ خشایار سفیدی، دانشجوی اخراجی دانشگاه هنر تهران، به دادسرای عمومی و امنیت دادگاه انقلاب تهران احضار شد.