گزارش
آزادی بیان در هفتهای که گذشت (۲۱ تا ۲۷ دی۱۴۰۳)
* بند اول منشور کانون نویسندگان ایران:
آزادی اندیشه و بیان و نشر در همهی عرصههای حیات فردی و اجتماعی بیهیچ حصر و استثنا حقِ همگان است. این حق در انحصار هیچ فرد، گروه یا نهادی نیست و هیچکس را نمیتوان از آن محروم کرد.
جمعه ۲۱ دی
ــ فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران، با محکوم کردن سرکوب رسانهای در ایران، تازهترین فهرست روزنامهنگاران زندانی را منتشر کرد: ویدا ربانی، سعیده شفیعی، رضا ولیزاده، مصطفی نعمتی، ژینا مدرسگرجی و محمدحسین (مهرداد) آلادین.
ــ سه تشکل مدنی (اتحاد زنان کردستان، فعالان حقوق زنان سنندج و دادخواهان کردستان) با انتشار بیانیهای مشترک به تأیید حکم اعدام پخشان عزیزی اعتراض کردند و «روند تصاعدی احکام اعدام و اجرای آن» را نشانهی «هراسِ و وحشت حاکمان از پیشروی جامعه و تهکشیدن سرمایهی اجتماعی آنان» دانستند.
ــ سروه شیری و (برادرش) پیمان شیری، اهل بوکان، که به اتهام «تبلیغ علیه نظام» درمجموع به ۱۴ ماه حبس محکوم شدهاند برای تحمل حبس بهترتیب به زندانهای ارومیه و بوکان منتقل شدند.
شنبه ۲۲ دی
ــ سپیده قلیان، نویسنده و فعال مدنی محبوس در زندان اوین، در واکنش به تأیید حکم اعدام پخشان عزیزی «که روزگاری پناه کودکان جنگزده بود» از مردم خواست با ساختن «زنجیرهای از زندگی به جنگ مرگآفرینی حکومت بروند».
ــ حورا نیکبخت، فعال حقوق زنان محبوس در زندان اوین، با انتشار نامهای به تأیید حکم اعدام پخشان عزیزی اعتراض کرد و این مددکار اجتماعی را سزاوار آن دانست که «قدر بیند و بر صدر بنشیند».
ــ مریم اکبری منفرد، زندانی سیاسی محبوس در زندان قرچک ورامین که شانزدهمین سال حبس خود را میگذراند، به دستور مقامات زندان از ملاقات حضوری با خانواده و فرزندانش محروم شد.
ــ شصتوهشت زن و مرد زندانی سیاسی (محبوس در زندانهای اوین، قزلحصارکرج، لاکان رشت و تهران بزرگ)، در واکنش به تأیید احکام اعدام پخشان عزیزی و بهروز احسانی و مهدی حسنی، با انتشار نامهای از مجامع و سازمانهای بینالمللی خواستند که تمامی ظرفیت خود را برای «نجات جان زندانیان سیاسی و همچنین لغو کلی مجازات اعدام» به کار گیرند.
ــ انجمن صنفی معلمان کردستان با انتشار بیانیهای تأیید حکم اعدام پخشان عزیزی و دیگر فعالان سیاسی و مدنی و صنفی از جمله وریشه مرادی، مهدی حسنی و بهروز احسانی را محکوم کرد.
ــ چهار تشکل مستقل صنفی (سندیکای کارگران نیشکر هفت تپه، گروه اتحاد بازنشستگان، کمیتهی هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکلهای کارگری، کارگران بازنشستهی خوزستان) در بیانیهای مشترک صدور حکم اعدام برای پخشان عزیزی، مهدی حسنی، بهروز احسانی و دیگر زندانیان سیاسی را محکوم کردند و «همهی تشکلها، فعالان و مردم زحمتکش را به دفاع از آنان» فرا خواندند.
یکشنبه ۲۳ دی
ــ حسن عباسی، روزنامهنگار، در پی شکایت معاون توسعهی سرمایه انسانی شرکت پالایش بندرعباس به دادسرای بندرعباس احضار و پس از بازپرسی به «توهین به اشخاص عادی» متهم شد.
ــ شماری از زندانیان سیاسی محبوس در بند زنان زندان اوین (آنیشا اسدالهیِ گلرخ ایرایی، ویدا ربانی، زهرا صفایی، پخشان عزیزی، الهه فولادی، مطهره گونهای، وریشه مرادی و مریم یحیوی) که بارها به صورت تنبیهی از ملاقات محروم شده بودند بار دیگر از ملاقات با خانواده و وکیل خود محروم ماندند. مریم یحیوی و سکینه پروانه حتی حق تماس تلفنی با خانواده را نیافتند. از دلیل این محرومیت و نهاد مسئول آن اطلاعی در دست نیست.
ــ فرید بادیدست، اهل دیواندره، به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «عضویت در یکی از گروههای مخالف نظام» در دادگاه انقلاب سنندج به ۲۰ ماه حبس محکوم شد.
ــ پنج تن از زندانیان سیاسی دههی شصت (یونس آزادبر، احمد بهنامی، عقیل رهنما، ابراهیم حضوری و عباس حقگو) با انتشار بیانیهای در اعتراض به تأیید حکم اعدام پخشان عزیزی و بهروز احسانی و مهدی حسنی، صدور احکام اعدام برای فعالان سیاسی را در راستای سترونسازی «جنبش بنیانکنِ پیشتازانهی زنان ایران» شمردند.
ــ فعالان صنفی معلمان استان البرز در بیانیهای با اعلام اینکه «حاکمانِ جمهوری اسلامی فقط در تقسیم ظلم به تمامی اقشار مردم ایران عادلانه رفتار کردهاند» صدور احکام اعدام و نیز حبس و مجازات فعالان صنفی و کنشگران مدنی را محکوم کردند.
دوشنبه ۲۴ دی
ــ مسعود فرهیخته، فعال صنفی معلمان اسلامشهر، به دلیل «حضور فعال در تجمعات غیرقانونی و نشر مطالب و بیانیههای متعدد به همراه مخالفان نظام» در دادگاه انقلاب کرج به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «اجتماع و تبانی» به ۶ سال حبس و مجازاتهای تکمیلی محکوم شد.
ــ گلاویژ محمدی ارشد، اهل مهاباد، که به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به ۴ ماه حبس محکوم شده است به زندان ارومیه منتقل شد.
ــ سیروس ذبیحیمقدم، شهروند بهایی اهل مشهد، که به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «عضویت در جمعیتهای معارض» به ۷ سال حبس محکوم شده است به زندان وکیلآباد منتقل شد.
ــ اسماعیل سلیمانی، اهل پیرانشهر، که به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به ۱۰ ماه حبس محکوم شده است برای تحمل حبس به اجرای احکام احضار شد.
ــ شش زندانی اهل سنت محبوس در زندان وکیلآباد مشهد (عیسی عیدمحمدی، فرهاد شاکرمی، حبیب پیرمحمدی، عبدالرحمن گرگیج، عبدالباسط اورسن و عبدالحکیم عظیم گرگیج) با انتشار نامهای از خشونت و رفتار غیرانسانی مأموران زندان با بسیاری از زندانیان سیاسی و پاک کردن تصاویر ضبط شده در دوربینهای مداربستهی زندان خبر دادند و خواستار واکنش سازمان ملل و سازمانهای حقوق بشری نسبت به شرایط نامناسب زندانیان شدند.
ــ سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه، در بیانیهای با محکوم کردن صدور حکم اعدام برای پخشان عزیزی و دیگر فعالان مدنی و سیاسی، از تمامی کارگران و تشکلهای کارگری خواست تا «در برابر این احکام ناعادلانه و سرکوب سیستماتیک موضعی جدی و موثر اتخاذ کنند».
سهشنبه ۲۵ دی
ــ با پیوستن زندانهای جوین، حویق تالش، برازجان و بند زنان عادلآباد شیراز، زندانیان سیاسی در ۳۴ زندان کشور در پنجاهویکمین هفتهی «کارزار سهشنبههای نه به اعدام»، با اعلام اعتصاب غذای جمعی، احکام اعدام مجاهد کورکور، پخشان عزیزی، مهدی حسنی و بهروز احسانی را بهشدت محکوم کردند.
ــ گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشری ایران با صدور بیانیهای مشترک با جمعی از کارشناسان مستقل این سازمان حکم اعدام پخشان عزیزی، مددکار اجتماعی اهل مهاباد، را نقض آشکار قوانین بینالمللی حقوق بشر دانست و خواهان لغو فوری آن شد.
ــ کانون زندانیان سیاسی ایران (در تبعید) حکم اعدام پخشان عزیزی، مجاهد کورکور، بهروز احسانی و مهدی حسنی را بهشدت محکوم کرد، «اعدام را قتل عمد حکومتی» نامید و خواهان لغو فوری احکام این زندانیان سیاسی شد.
ــ خالد پیرزاده، زندانی سیاسی محبوس در زندان اوین، در اعتراض به محرومیت از حق درمان و رسیدگی پزشکی مناسب، با بریدن رگ گردناش اقدام به خودکشی کرد که پس از انتقال به بیمارستان بخیهزدن به زندان بازگردانده شد.
چهارشنبه ۲۶ دی
ــ جمعی از زنان فعال کُرد با در دست داشتن پلاکارد و قرائت بیانیه تجمعی اعتراضی مقابل استانداریِ کردستان در سنندج برگزار کردند و با سر دادن شعارهایی در مخالفت با اعدام، خواستار لغو حکم اعدام پخشان عزیزی و آزادی تمام زندانیان سیاسی و عقیدتی شدند.
ــ یازده تشکل صنفی معلمان و فرهنگیان (در اسلامآباد غرب، اسلامشهر، الیگودرز، بوشهر، تهران، فارس، سنندج، سقز و زیویه، مریوان و سروآباد، مازندران و هرسین) با صدور بیانیهای مشترک حمایت کامل خود را از زندانیان شرکتکننده در «کارزار سهشنبههای نه به اعدام» اعلام کردند.
ــ بیش از ۶۵۰ تن از کنشگران مدنی و سیاسی با انتشار بیانیهای، ضمن اشاره به وضعیت وخیم برخی از زندانیان و ابراز نگرانی در مورد اعدامهای روزهای پیش، خواهان آزادی بیقیدوشرط زندانیان سیاسی و عقیدتی و مطبوعاتی شدند.
ــ رضا رمضانزاده، زندانی سیاسی محبوس در زندان تهران بزرگ، در نامهای به صدور احکام اعدام اعتراض کرد و خواستار لغو حکم اعدام پخشان عزیزی شد.
ــ درخواست اعادهی دادرسی مهناز طراح، زندانی سیاسی محبوس در زندان اوین که به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «اجتماع و تبانی» به ۲ سال و ۹ ماه حبس محکوم شده است، در دیوان عالی کشور رد شد.
ــ درخواست اعاده دادرسی مهرداد بختیاری، زندانی سیاسی محبوس در زندان مرکزی کرج، در دیوان عالی کشور رد شد. او به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «اجتماع و تبانی» به ۶ سال حبس محکوم شده است.
ــ بیش از ۶۰۰ نویسنده، معلم، هنرمند و فعال سیاسی و مدنی با انتشار بیانیهای به صدور حکم حبس برای احمد درخشان (نویسنده و معلم) اعتراض کردند و خواستار لغو این حکم در دادگاه تجدیدنظر شدند.
ــ کمال جعفری یزدی، فعال مدنی محبوس در زندان وکیلآباد مشهد، در دادسرای انقلاب این شهر به صورت ویدیویی به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «تشویش اذهان عمومی» بازپرسی شد.
پنجشنبه ۲۷ دی
ــ مرتضی پروین، هنرمند و فعال مدنی آذربایجانی محبوس در زندان اوین، در دادگاه تجدیدنظر استان تهران به اتهام «اجتماع و تبانی» به ۵ سال حبس محکوم شد.
ــ یک کتابفروشی در سقز (به مدیریت اسماعیل ریحانی، عضو انجمن صنفی معلمان کردستان) به بهانهی نگهداری و فروش کتابهای ممنوعه پلمب شد.
ــ منصور ایرانپور، فعال رسانهای ساکن کرمان، پس از بازجویی در اطلاعات فراجا، در معاونت فضای مجازی دادسرای انقلاب کرمان بازپرسی و به «فعالیت تبلیغی علیه نظام» و «نشراکاذیب» متهم شد.
ــ ادریس حاجیرسولپور، ساکن بوکان، که به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به ۳ ماه حبس محکوم شده است به زندان این شهر منتقل شد.
در هفتهای که گذشت:
ــ امان جلالینژاد، معلم زاهدانی که از فروردینماه بلاتکلیف در زندان شیبان اهواز به سر میبرد، به دلایل نامعلوم همچنان از دسترسی به سادهترین حقوق خود محروم ماند.
ــ منابع حقوق بشری گزارش دادند که ادارهی اطلاعات اهواز دهها تن از بازداشتشدگان اعتراضات آبان ۹۸ را احضار کرده و از آنها خواسته است با امضای تعهدنامه از شرکت در هرگونه تجمع اعتراضی خودداری کنند. افراد احضارشده از ساکنان اهواز، ماهشهر، خرمشهر و شادگان بودهاند.
ــ منوچهر فلاح، زندانی سیاسی محبوس در زندان لاکان رشت، با وجود گذشت ۸ ماه از پایان دوران حبس به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «توهین به رهبری»، به دلیل بلاتکلیفیِ بخش دیگری از پرونده («اقدام علیه امنیت») همچنان در زندان ماند.
